บทสัมภาษณ์
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการถ่ายรูป
“ขึ้นอยู่กับไปเจอประสบการณ์อะไรที่น่าจดจำแล้วอยากจะเก็บไว้เพราะในปัจจุบันการถ่ายรูปเป็นสิ่งที่ทำได้ง่ายไม่เหมือนในอดีต ตอนนี้ก็ใช้การถ่ายภาพแทนการถ่ายเอกสารไปแล้ว อะไรก็ตามที่ต้องการจะเก็บไว้ไม่ว่าจะเป็นการไปเที่ยว งานเอกสาร ประสบการณ์ใหม่ๆ เหตุการณ์ที่น่าสนใจก็จะใช้ด้วยวิธีการถ่ายภาพและอัดวิดีโอซึ่งต่อไปนี้จะมีบทบาทในสังคมมากขึ้น”
คิดว่าการถ่ายรูปมีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิตในปัจจุบันไหม
“มีอิทธิพลเพราะเราใช้ภาพถ่ายเป็นตัวช่วยในการจดจำเหตุการณ์ต่างๆ บอกเล่าถ่ายทอดเรื่องราว ที่ได้ไปเจอมาผ่านรูปภาพ จดจำเรื่องราวที่อยากจะเก็บไว้ที่ไม่สามารถจำเองได้หมด เป็นประโยชน์ต่อการค้นหา สื่อความรู้สึกนึกคิด สื่อเรื่องราวให้ผู้อื่นทราบ ใช้บันทึกงานสำคัญเอกสารต่างๆที่ทำได้ง่ายดายในปัจจุบัน”
คิดว่ากล้องยังจำเป็นอยู่ไหมต่อการถ่ายภาพในปัจจุบัน
“ขึ้นอยู่กับการใช้งาน ถ่ายอะไร แนวไหน ถ้าทำเป็นอาชีพก็ต้องมีความจำเป็นเพราะภาพที่ถ่ายด้วยกล้องออกมาจะไม่เหมือนกับภาพที่ถ่ายด้วยสมาร์ทโฟนทั่วไปโดยส่วนมาก ภาพที่ได้จากกล้องคุณภาพย่อมดีกว่า และมีองค์ประกอบ เทคนิคต่างๆที่ไม่มีในตัวสมาร์ทโฟน”
คิดอย่างไรกับพฤติกรรมการถ่ายรูปในปัจจุบัน
“นิยมถ่ายรูปเพิ่มขึ้นทั้งกล้องและสมาร์ทโฟน นิยมเก็บไว้ในสื่อออนไลน์เพราะสามารถทำได้สะดวก รวดเร็ว สามารถเก็บได้จำนวนมาก เป็นการแชร์ให้คนที่รู้จักหรือคนที่สนใจได้เห็น โลกออนไลน์เป็นโลกกว้างก็ต้องมีทั้งข้อดีและข้อเสีย ข้อเสียคือเราจะนำตัวเราไปผูกอยู่กับโลกออนไลน์ ทำอะไรก็ต้องโพสต์ ต้องแชร์ให้คนอื่นรับรู้ ก็ต้องระวัง ซึ่งจะเป็นภัยตามมา”
คิดอย่างไรกับพฤติกรรมการถ่ายรูปในอนาคต
“ต้องมีความสะดวกมากขึ้น คนทั่วไปสามารถทำอะไรหลายอย่างได้เหมือนที่ร้านถ่ายรูป เช่น ล้างรูปเอง อัดภาพเอง รูปภาพจะมีความนิยมแบบใหม่ วิถีชีวิตของคนก็เปลี่ยนไปตามสมัยไม่มีการนั่งดูรูปภาพตามอัลบัมเหมือนสมัยก่อนทำให้คนสูงวัยจะเข้าถึงได้ยาก อาจมีอุปกรณ์การถ่ายรูปแบบใหม่ที่มาใช้แทนกล้องหรือสมาร์ทโฟน มีอะไรที่ทันสมัยขึ้นเพราะเทคโนโลยีมันเปลี่ยนแปลงไปตลอด”
ในอนาคตคิดว่าร้านถ่ายรูปจะหายไปไหม
“ก็ต้องดูว่าเราต้องการงานถ่ายภาพประเภทไหน ประเภทการถ่ายภาพศิลปะแบบพวกพอร์ทเทรตหรือศิลปะที่ต้องการความละเอียดมากๆหรือจะเป็นงานถ่ายภาพเฉพาะทางก็อาจจะยังมีอยู่แต่ว่าถ่ายรูปแบบทั่วไปก็คงจะค่อยๆหายไปตามพฤติกรรมของคนที่เปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆเพื่อความสะดวกรวดเร็ว ที่เห็นได้ในปัจจุบันคือนิยมถ่ายรูปด้วยสมาร์ทโฟนมากกว่าถ่ายรูปตามร้านถ่ายรูป”
ร้านถ่ายรูปมีความพยายามต่อสู้อย่างไรเพื่อให้กิจการคงอยู่ต่อไป
“ต้องมีเทคโนโลยีที่ทันสมัยมากขึ้น ภาพที่ได้ต้องมีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมเพื่อให้ตรงตามความต้องการของลูกค้าให้มากที่สุด ปรับปรุงให้ภาพที่ได้จากร้านไม่สามารถทำได้ในสมาร์ทโฟน มีเทคโนโลยีที่สามารถเชื่อมต่อกับสมาร์ทโฟนได้อย่างทันทีเพราะสมาร์ทโฟนเป็นตัวถ่ายรูปเป็นหลัก”
คิดว่าในอนาคตคนจะกลับมานิยมถ่ายรูปที่มีลักษณะเหมือนในอดีตไหม
“มีเป็นไปได้ก็เหมือนกับความนิยมแฟชั่นในการแต่งตัวที่ในปัจจุบันมีแฟชั่นในอดีตมาผสมผสาน การถ่ายรูปก็เช่นกัน ทุกวันนี้สามารถเป็นหลายเอฟเฟกต์ได้ มีเอฟเฟกต์ขาวดำเหมือนภาพสมัยก่อน ขึ้นอยู่กับความนิยมของแต่ละสมัยที่มีความเปลี่ยนแปลงไป”
อดีตถึงปัจจุบันการถ่ายรูปเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้าง
“การถ่ายภาพได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็วจากสมัยก่อน มีการนำเทคนิคใหม่ๆมาใช้ เปลี่ยนแปลงไปทั้งตัวกล้อง และภาพที่ถ่ายออกมา เกิดวิวัฒนาการไปตามสมัยทำให้ภาพมีความสมบูรณ์เหมือนจริงมากที่สุด เปลี่ยนการถ่ายภาพให้เป็นเรื่องที่ง่ายในปัจจุบัน”
อะไรก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการถ่ายรูปตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
“เทคโนโลยีที่ก้าวหน้าทำให้คนอยากพัฒนาฝีมือให้ทันตามเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาตนเอง ทำผลงานให้มีคุณภาพ สิ่งแวดล้อมก็มีส่วนในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและพฤติกรรมการถ่ายภาพจะเปลี่ยนไปตามความนิยมของผู้คนในเวลานั้นๆ เช่น แนววินเทจ การถ่ายแบบในสมัยนั้นก็นิยมถ่ายให้ออกมาวินเทจไปด้วย”
อาจารย์ ดร.ขจร ฝ้ายเทศ
รองหัวหน้าภาควิชานิเทศศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์